شرایط صحت قراردادهای خرید و فروش ملک (اهلیت، قصد و رضا، موضوع و جهت معامله)
شرایط صحت قراردادهای خرید و فروش ملک ، قراردادهای خرید و فروش ملک، از جمله مهمترین و حساسترین معاملات در زندگی افراد هستند. برای آنکه این قراردادها به طور صحیح منعقد شوند و آثار حقوقی مورد نظر طرفین را داشته باشند، لازم است که شرایط صحت معامله در آنها رعایت شود. این شرایط، که در ماده ۱۹۰ قانون مدنی به آنها اشاره شده است، شامل چهار رکن اصلی اهلیت، قصد و رضا، موضوع معامله و جهت معامله میشوند. در این مقاله، به بررسی و تحلیل هر یک از این ارکان میپردازیم.
1. اهلیت
اهلیت، به معنای داشتن صلاحیت قانونی برای انجام معامله است. به عبارت دیگر، طرفین قرارداد باید از نظر قانونی، توانایی انجام معامله را داشته باشند. برای احراز اهلیت، لازم است که طرفین، عاقل، بالغ و رشید باشند.
- عقل: طرفین باید دارای قوه تمییز باشند و بتوانند سود و زیان معامله را تشخیص دهند.
- بلوغ: سن بلوغ برای پسران ۱۵ سال تمام و برای دختران ۹ سال تمام است.
- رشد: رشد، به معنای توانایی اداره امور مالی و انجام معاملات رشیدانه است.
نکته مهم: افرادی که صغیر، مجنون یا سفیه هستند، از انجام معاملات ممنوع هستند و قراردادهای آنها باطل است.
2. قصد و رضا
قصد، به معنای اراده جدی برای انجام معامله است. به عبارت دیگر، طرفین باید قصد انشاء معامله را داشته باشند و نه صرفاً قصد مذاکره یا شوخی. رضا، به معنای رضایت باطنی و تمایل به انجام معامله است. این رضایت باید بدون هرگونه اکراه یا اجبار باشد.
نکته مهم: معاملهای که بدون قصد یا با اکراه انجام شود، باطل است.
3. موضوع معامله
موضوع معامله، مالی است که مورد خرید و فروش قرار میگیرد. این مال باید دارای شرایط زیر باشد:
- موجود باشد: مالی که مورد معامله قرار میگیرد، باید در زمان انعقاد قرارداد موجود باشد.
- معین باشد: موضوع معامله باید به طور دقیق مشخص باشد و هیچگونه ابهامی در مورد آن وجود نداشته باشد.
- مشروع باشد: مالی که مورد معامله قرار میگیرد، باید از نظر قانونی و شرعی، مشروع باشد.
- قابلیت تسلیم داشته باشد: فروشنده باید قادر به تسلیم مال مورد معامله به خریدار باشد.
نکته مهم: معاملهای که موضوع آن موجود نباشد، معین نباشد، مشروع نباشد یا قابلیت تسلیم نداشته باشد، باطل است.
4. جهت معامله
جهت معامله، هدف و انگیزه طرفین از انجام معامله است. این جهت باید مشروع و قانونی باشد. برای مثال، اگر کسی خانهای را برای استفاده در فعالیتهای غیرقانونی خریداری کند، معامله او باطل است.
نکته مهم: معاملهای که جهت آن نامشروع باشد، باطل است.
نتیجهگیری
برای صحت قراردادهای خرید و فروش ملک، لازم است که هر چهار رکن اهلیت، قصد و رضا، موضوع معامله و جهت معامله در آن وجود داشته باشد. عدم رعایت هر یک از این ارکان، میتواند منجر به بطلان یا عدم نفوذ قرارداد شود. بنابراین، توصیه میشود که قبل از انجام هرگونه معامله ملکی، از صحت شرایط آن اطمینان حاصل کنید و در صورت لزوم، از مشاوره حقوقی متخصص در این زمینه استفاده کنید.
موارد مرتبط:
انواع قراردادهای خرید و فروش ملک
ساخت و ساز و فروش آپارتمان در چیتگر تهران